วัดมหาธาตุวรวิหาร จังหวัดราชบุรี

โบราณสถานที่สำคัญ      1.  พระมหาธาตุ เป็นเจดีย์ทรงปรางค์สร้างด้วยอิฐละศิลาแดง ตั้งอยู่ด้านในสุดของพื้นที่ภายในกำแพงแก้ว ประกอบด้วยพระปรางค์ประธานที่อยู่กลาง สูง 30 เมตร ฐานเหลี่ยมด้านละ 33 เมตร ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ และปรางค์บริวาร 3 องค์ ด้านข้างทั้ง 3 ทิศ ได้แก่ ทิศเหนือ ทิศใต้ และทิศตะวันตก ส่วนทางด้านตะวันออกเป็นบันไดขึ้นสู่ช่องคูหาเข้าไปภายในองค์พระปรางค์ใหญ่ (ประพิณ ออกเวหา ,  2542,  หน้า 39)     2.  วิหารหลวง ตั้งอยู่ด้านหน้าพระมหาธาตุ (ด้านทิศตะวันออก) สร้างขึ้นในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนต้น ราวพุทธศตวรรษที่ 20 – 21 ฐานก่อด้วยศิลาแลงฉาบปูน พื้นวิหารปูด้วยอิฐ    มีแนวกำแพงอิฐก่อล้อมครึ่งหลังของวิหาร อยู่ด้านหน้าพระปรางค์ ด้านหลังวิหารหลวงแบ่งเป็นสองห้อง โดยมีผนังกั้นเสมอระเบียงคด ห้องด้านหลังมีพื้นที่แคบกว่าห้องด้านหน้า แต่ละห้องมีพระประธานหันหลังเข้ากำแพง ลักษณะเป็นวิหารนอกและในติดกันหลังเดียว                              ...

โบราณวัตถุชิ้นสำคัญ         ภายในวัดมหาธาตุวรวิหาร ปรากฏหลักฐานทางด้านโบราณคดี ประเภทโบราณสถาน และโบราณวัตถุที่มีคุณค่าทางโบราณคดี ประวัติศาสตร์ ศิลปะสถาปัตยกรรม และมีความสำคัญต่อประวัติพัฒนาการความเป็นมาของเมืองราชบุรีในสมัยโบราณ โบราณวัตถุเหล่านี้แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของพื้นที่ในบริเวณวัดมหาธาตุวรวิหารและพื้นที่ในบริเวณใกล้เคียง ซึ่งตั้งอยู่ในพื้นที่เมืองราชบุรีสมัยโบราณที่มีแผนผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าและได้รับอิทธิพลศิลปะเขมรในช่วงพุทธศตวรรษที่ 16 – 18 และสมัยก่อนหน้านี้ในวัฒนธรรมทวารวดี ดังสรุปได้ดังนี้           1.  โบราณวัตถุในวัฒนธรรมทวารวดี                1.1  พระพุทธรูปปางแสดงธรรมทั้งสองพระหัตถ์ พระพุทธรูปองค์นี้ประดิษฐานอยู่ในระเบียงคดล้อมรอบปรางค์ เป็นพระพุทธรูปศิลปะทวารวดีมีมีขนาดใหญ่ สูงประมาณ 2 เมตร ปัจจุบันจัดแสดงอยู่ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ราชบุรี ลักษณะพระพักตร์ค่อนข้างกลม พระขนงโก่งต่อกันเป็นปีกกา และสันยกสูง พระเนตรเปิด เหลือบต่ำ พระนาสิก...